fbpx
Tickets bestellen
Adres
Lange Voorhout 74
2514 EH Den Haag
T: 070-4277730
E: info@escherinhetpaleis.nl
Terug

Band van Möbius I

Escher heeft een aantal prenten gemaakt gebaseerd op het concept van de Möbius band, ontdekt door de Duitse mathematicus en astronoom Ferdinand Möbius (1790-1868).

Een Möbiusband is een ruimtelijk figuur dat onmogelijk lijkt maar toch echt kan bestaan. Escher speelde er al voorzichtig mee in zijn houtsnede Ruiter uit 1946 en zijn houtgravure Zwanen uit 1956. Band van Möbius I uit maart 1961 is de eerste volledige versie, waarin drie slangachtige figuren elkaar in de staart bijten. In zijn boek M.C. Escher. Grafiek en tekeningen stelt Escher dat het vissen zijn.

Een lint zonder einde is in de lengte geheel doorgeknipt. De twee delen zijn wat uit elkaar getrokken zodat een lege ruimte hen overal scheidt. Het lint zou dus in twee losse ringen uiteen moeten vallen, maar blijkt toch uit één enkele strook te bestaan van drie vissen die elk in de staart van hun voorganger bijten. Zij gaan tweemaal rond eer zij hun punt van uitgang bereiken.

De dierlijke vormen mogen dan een nogal ambigue uitstraling hebben, Escher lijkt met de prent wel te verwijzen naar de Ouroboros. De ouroboros is een slang of een draak die in zijn eigen staart bijt en op die manier een eeuwige cirkel vormt. De naam stamt van het Oudgriekse οὐροβόρος en betekent staart-eter. Dit symbool uit de alchemie is een van de oudste mythische symbolen ter wereld. Het is een symbool voor eeuwige cyclische vernieuwing, de cyclus van leven, dood en wedergeboorte. Door drie ouroborossen, die in elkaars staarten bijten, in een Möbiusband te stoppen versterkt Escher deze eeuwigheid nog eens.

De Ouroboros in een Grieks-Byzantijns manuscript, 1478
Covers voor The Worm Ouroboros door E.R. Eddison, voor het eerst gepubliceerd in 1922

Meer Escher vandaag