Gargano, 1932
Van 3 tot 13 april 1932 ging Escher mee met een archeologische expeditie naar het schiereiland Gargano onder leiding van de Italiaanse professor Ugo Rellini. Rellini was een van de eerste archeologen die dit bergachtige gebied onderzocht. Het schiereiland staat ook wel bekend als de ‘Spoor van de laars’ en dringt ongeveer 70 kilometer de Adriatische Zee in. Het bijzondere gebied is in 1995 uitgeroepen tot nationaal park. De Garganische kust behoort tot de meest woeste van Italië.
Het hoofdkwartier van de expeditie was de plaats Peschici en het hoofdonderwerp was de Manaccora-grot, ook wel bekend als de Grotta degli Dei (grot der goden). Ook bij Monte Pucci werden opgravingen gedaan. Daar bevond zich een necropolis met honderden ondergrondse graftombes.
In het team van Rellini werkte ook de Nederlandse archeoloog Hendrik Leopold en hun Duitse collega Elise Baumgartel. Leopold richtte zich vooral op het onderzoek naar stenen werktuigen. Zo schreef hij later in de ‘Mededelingen Koninklijk Nederlands Instituut te Rome, 1933’:
[Professor Rellini] noodigde mij gedurende de Paaschvacantie actief deel te nemen aan zijn opgravingen op het voorgebergte Gargano. Het geluk wilde, dat ik aan de Noordkust een rijke vindplaats van steenen werktuigen ontdekte en daarin, na overleg met Prof. Rellini, een groote hoeveelheid materiaal verzamelde.
Baumgartel, die vooral bekend stond als Egyptologe, leidde het onderzoek naar een begrafenisgrot met meerdere menselijke overblijfselen die in de Manaccora grot was gevonden. Haar leidende rol was bijzonder in een wereld die destijds nog vooral een mannenaangelegenheid was.
Waarom Escher meeging op de expeditie vertelt de geschiedenis niet. Waarschijnlijk is hij gevraagd door Leopold, met wie hij een vriendschap onderhield, nadat ze elkaar hadden leren kennen bij het Nederlands Historisch Instituut in Rome. Leopold had in 1926 een lovende recensie in het NRC geschreven over een Eschertentoonstelling in het Palazetto Venezia in Rome. Tijdens de expeditie maakte Escher schetsen en foto’s van de werkzaamheden. Professor Rellini had met hem afgesproken dat de schetsen zijn eigendom zouden worden. Dat is ook gebeurd en de schetsen zijn nooit meer boven water gekomen. Er zijn tekeningen van prehistorische voorwerpen uit Gargano bekend, maar die lijken niet van Escher te zijn. Wat wel is bewaard, zijn de foto’s en de albums waar Escher ze in heeft geplakt. Met daarin keurig het waar en wanneer beschreven, evenals wie er op de foto’s is te zien.
Na de expeditie in Gargano was Escher een week thuis in Rome om op 22 april opnieuw op reis te gaan. Ditmaal met zijn vriend Giuseppe Haas-Triverio met wie hij een tocht zou maken door het noordelijk deel van Sicilië. De reis zou langs plaatsen als Gangi, Caltavuturo, Monreale, Patti en Segeste voeren.