Deze website gebruikt cookies

Wij maken op deze website gebruik van cookies en vergelijkbare technieken om bezoek te analyseren en om je relevante boodschappen te tonen op social media. Door op 'Alles accepteren' te klikken geef je toestemming voor de plaatsing ervan en het verwerken van op deze wijze verkregen persoonsgegevens, zoals in ons privacy- & cookiestatement wordt vermeld.

Onze privacy- & cookiestatement:

Eindeloos Escher beleven met Nadir en Zenith
18 mei 2019

Eindeloos Escher beleven met Nadir en Zenith

Even verdwaald raken in de wereld van M.C. Escher. Willen we dat niet allemaal?

Een paar maanden geleden kwam mij voor het eerst het nieuwste prentenboek van Wouter van Reek onder ogen. De illustrator en prentenboekmaker heeft zich voor dit boek laten inspireren door niemand minder dan M.C. Escher. Op speelse wijze licht Wouter de bètakant van het werk van Escher uit in een boek voor jong en oud.

Het project waar Wouter dag in, dag uit aan werkte, leidde tot het idee voor een speelse en vrolijke tentoonstelling in Escher in Het Paleis. Het verhaal van de hoofdpersonen Nadir en Zenith leent zich uitstekend om de kunst van Escher verder te ontdekken. Zowel de gelijkenissen als de verschillen tussen de twee kunstenaars zijn razend interessant. Wouter en Escher houden beiden van wiskunde (maar snappen wiskundigen lang niet altijd!), werken precies en geduldig en hebben daarnaast een sterk oog voor detail. Ook kunnen ze urenlang bezig zijn met één prent zonder zich maar een seconde te vervelen. Maar de tegenstellingen leiden ook tot mooie vergelijkingen. Zo doet Wouter alles op de computer en maakt Escher alles op ambachtelijke wijze met de hand. Je gaat je bijna afvragen of programmeren het ambacht van vandaag is.

M.C. Escher, Relativiteit, litho, juli 1953

M.C. Escher, Relativiteit, litho, juli 1953

Wouter van Reek, Nadir en Zenith (geïnspireerd door Relativiteit)

Wouter van Reek, Nadir en Zenith (geïnspireerd door Relativiteit)

Op 23 mei wordt het kunstprentenboek van Wouter gelanceerd, samen met de opening van de gelijknamige tentoonstelling. Het prentenboek zit vol met spannende details, finesses voor Escherfans en kleine humorvolle grapjes voor zowel kinderen als volwassenen. Allemaal elementen die in de tentoonstelling ook naar voren komen. In Wouters versie van de litho Band (1956) liet hij bijvoorbeeld de hoofdpersonen Nadir en Zenith in elkaar overlopen. Waar bij de prent van Escher de twee hoofden (tevens Escher en zijn vrouw zelf) te zien zijn tussen allerlei soorten zwevende bollen, zweven Nadir en Zenith in het midden van allerlei wiskundige symbolen. De link met de bètakant is natuurlijk onmiskenbaar. Toch is de link niet zo simpel als hij lijkt: Wouter wilde het de wiskundigen namelijk niet al te makkelijk maken. De helft van de symbolen zijn echte symbolen uit de wiskunde, maar de andere helft heeft Wouter zelf verzonnen om een beetje te sollen met de toeschouwers. En daar zien we weer een mooie gelijkenis, want zowel Wouter als Escher beschikt over een gezonde dosis humor.

M.C. Escher, Band, litho, april 1956

M.C. Escher, Band, litho, april 1956

Wouter van Reek, Nadir en Zenith (geïnspireerd door Band)

Wouter van Reek, Nadir en Zenith (geïnspireerd door Band)

In de tentoonstelling voor jong en oud is er voor ieder wat wils. De tentoonstelling licht op speelse wijze de prenten van Wouter en Escher uit en laat de toeschouwer zich verdiepen in beide werelden. Er is een heerlijk hoekje voor de kleintjes om het prentenboek te lezen én te bewonderen en er is een touchscreen gevuld met tientallen voorstudies, die je een blik laat werpen op de wereld van Wouter als kunstenaar. Hierop kun je je verdiepen in de oefeningen voor potentiële personages of de vele alternatieve storyboards en voorkanten van het boek die Wouter gedurende het proces heeft bedacht. Wouters verhaal wordt verder uitgelicht in een verdiepende tentoonstellingsfilm, waarin hij persoonlijk uitlegt hoe dat tekenen op de computer nou gaat. En geloof mij, het is niet zo makkelijk als het lijkt!

De tentoonstelling Nadir en Zenith in de wereld van Escher is een lust voor het oog en een belevenis voor jong en oud. Kom mee verdwalen in de wereld van Escher, speciaal door Wouter van Reek gecreëerd. Verdwalen is nog nooit zo leuk geweest.

Judith Kadee

Judith Kadee

Conservator

Deel:

Meer Escher vandaag

De puzzel van Roger Penrose

De puzzel van Roger Penrose

In mei 1971 maakte Escher zijn laatste vlakverdeling, een tekening in Oost-Indische inkt en waterverf van een figuurtje dat hij zelf een 'spookje' noemde. Het was de laatste in een lange serie in schriften gemaakte vlakvullingen, maar het was ook in een ander opzicht een opmerkelijke tekening. In 1962 was de Britse wiskundige Roger Penrose in Nederland en hij bezocht Escher in zijn huis in Baarn. De twee hadden elkaar leren kennen nadat Penrose werk van Escher had gezien tijdens het Internationaal Mathematisch Congres in 1954. Ze begonnen een briefwisseling die in 1960 zou leiden tot de prent Klimmen en Dalen. Penrose is zijn hele carrière gefascineerd geweest door vlakvullingen, een fascinatie die hij deelde met Escher. Penrose kreeg van Escher een prent en hij gaf zijn gastheer op zijn beurt een houten puzzel.
Een bevrijdende tentoonstelling

Een bevrijdende tentoonstelling

Van 5 tot 31 mei 1955 was er in het Stedelijk Museum in Amsterdam een tentoonstelling te zien onder de naam 'Kunstenaars herdenken 5 mei'. Deze viel samen met de eerste nationale herdenking: 5 mei 1955 was het voor het eerst dat Bevrijdingsdag als nationale feestdag in Nederland werd gevierd. De tentoonstelling was een initiatief van de gelijknamige stichting die op 1 april van dat jaar was opgericht. Escher was onder andere vertegenwoordigd met Andere Wereld en met Rimpeling.
Ridder in de Orde van Oranje Nassau, 1955

Ridder in de Orde van Oranje Nassau, 1955

Op 28 april 1955 was Escher in ribfluwelen broek en hemdsmouwen in zijn atelier aan het werk toen hij bezoek kreeg van een wethouder en de gemeentesecretaris van Baarn. Waaraan hij op dat moment precies werkte, is niet duidelijk. Het kunnen herdrukken zijn van bestaande prenten, bijvoorbeeld zijn vier meter lange Metamorphose II, waarnaar veel vraag was. Of zijn in opdracht gemaakte litho Bevrijding, die hij maakte voor de tiende Bevrijdingsdag op 5 mei van dat jaar. De wethouder en de secretaris vertelden hem dat de koningin hem tot Ridder in de orde van Oranje Nassau had benoemd.