De mensen rondom Escher

Het verbeelden van oneindigheid op papier was een fascinatie die zowel M.C. Escher als Albert E. Bosman bezighield. Albert Bosman (1891-1961) was een ingenieur en wiskundeleraar die zich ontpopte tot kunstenaar, waarbij wiskunde de kern vormde van zijn werk. Escher en Bosman waren overburen in de stad Baarn, waar ze elkaar vonden in hun nieuwsgierigheid naar mathematische vormen, ideeën en principes.

Tony de Ridder (1886-1971) was dichter en schrijver. Ze bracht een groot deel van haar leven door in het Gelderse Oosterbeek, waar ze de familie Escher leerde kennen. Als dochter van een predikant kreeg ze het christelijke geloof van jongs af aan mee en het zou de kern worden van haar leven. 

In oktober 1952 maakte M.C. Escher een serie houtsneden met als onderwerp de vier elementen. Het was een werk in opdracht voor de verzamelaar en grafiekfanaat Eugène Strens en zijn vrouw Willy. Eugène Strens (1899 - 1980) was opgeleid als ingenieur, maar zijn grote passie lag bij grafiek. 

Op 2 juli 1965 overleed journalist, dichter, criticus en essayist G.H. 's-Gravesande, bekend onder zijn roepnaam Hein. Hij publiceerde meerdere artikelen en een boekje over M.C. Escher, die hij ook als kunstenaar zeer waardeerde. Hein 's-Gravesande was een van de eerste critici die serieus aandacht had voor het werk van de graficus, die veel aan hem te danken heeft.

M.C. Escher is ongetwijfeld de beroemdste graficus van Nederland, maar hij was zeker niet de enige. Escher stond in contact met collega-grafici en in een aantal gevallen leidde dat ook tot gezamenlijke tentoonstellingen. Hij kon het altijd erg waarderen als hij grafici trof die zich ook een meester toonden over hun vak en hij omringde zich graag met deze ambachtslieden.
 

Samuel Jessurun de Mesquita (1868-1944) was een begenadigd kunstenaar, een schilder en graficus met een eigenzinnige signatuur die een bijzondere plek in de canon van de kunst inneemt. Maar hij is toch vooral de ontdekker van M.C. Escher, de man die ervoor zorgde dat de student Bouwkunde het vak koos dat hem wereldberoemd zou maken.

Op 23 oktober 1915 werd Cornelius Van Schaack Roosevelt geboren, een man met vele liefhebberijen, waarvan er één met kop en schouders boven de rest uitstak: de liefde voor het werk van M.C. Escher. Hij was niet alleen een obsessief verzamelaar van alles wat maar enigszins met de graficus te maken had, maar de twee raakten ook persoonlijk bevriend. Roosevelt werd een vertrouweling waarop Escher vaak een beroep zou doen.

Op 23 augustus 1996 overleed de componist Jurriaan Andriessen, telg uit een bekende kunstenaarsfamilie. Een goed voorbeeld van zijn veelzijdigheid is de symfonie Time Spirit, een voor tv geschreven muziektheaterwerk waarin een klarinettist centraal staat. Daaromheen wervelen een symfonieorkest, balletdansers en de toen opkomende popgroep Focus (met Thijs van Leer). De symfonie werd begeleid door 34 diaprojecties van prenten van Escher. 

In 1962 was de Britse wiskundige Roger Penrose in Nederland en hij bezocht Escher in zijn huis in Baarn. De twee hadden elkaar leren kennen nadat Penrose werk van Escher had gezien tijdens het Internationaal Mathematisch Congres in 1954. Ze begonnen een briefwisseling die in 1960 zou leiden tot de prent Klimmen en dalen. Penrose is zijn hele carrière gefascineerd geweest door vlakvullingen, een fascinatie die hij deelde met Escher.

Gottfried Wilhelm Locher was een man wiens naam bij het grote publiek nauwelijks bekend is, maar die wel van enorm belang is geweest voor de nalatenschap van M.C. Escher. Locher had er al een glansrijke carrière in de antropologie op zitten, toen hij een aantal belangrijke bijdragen leverde aan die nalatenschap. Hij gaf lezingen en schreef artikelen waarin hij de rijkdom van Eschers kunst op uitstekende wijze wist te duiden. Locher zag Escher als dé kunstenaar die een brug wist te slaan tussen kunst en wetenschap. 

Op 4 december 1988 overleed de grafisch ontwerper Gerd Arntz. Hij was een van Eschers beste vrienden. Met zijn karakteristieke stijl als graficus was Arntz een buitenstaander onder zijn vakgenoten. Net als Escher. Beide 'buitenstaanders' waardeerden elkaars werk. De twee onderhielden jarenlang een briefwisseling waarin ze ervaringen en ideeën uitwisselden en elkaars werk becommentarieerden. Ook kwamen ze bij elkaar thuis en Arntz bleef Escher tot aan diens dood in 1972 bezoeken in het Rosa Spier Huis.

In maart 1965 ontmoette Escher de Franse kunstenaar en professor Albert Flocon, docent aan de prestigieuze l'École des Beaux-Arts in Parijs. Flocon maakte vooral kopergravures en was net als Escher gefascineerd door het mysterie van het perspectief. De ontmoeting was voor Escher van grote betekenis. Flocon werd een soort ambassadeur voor zijn werk, net zoals Charles Alldredge dat was in de Verenigde Staten. De professor bemiddelde persoonlijk over de verkoop van prenten en een te organiseren Escher-tentoonstelling in Parijs.

Albert Bosman, Eschers overbuurman in Baarn, bracht hem in contact met Hans de Rijk. Escher leerde deze man van de vele pseudoniemen kennen als broeder Erich, een lid van het klooster van Saint Louis in Oudenbosch. Deze Erich was gefascineerd door de prent Boven en onder, die in zijn klaslokaal hing. Hij kende Albert Bosman en die bracht de kunstenaar en zijn bewonderaar bij elkaar. Het was het begin van een levenslange vriendschap.

December 1938 is een ijskoude maand in Brussel. Een perfecte achtergrond voor een kleine houtsnede die Escher kort daarvoor maakte voor de Nederlandse criticus en dichter Jan Greshoff, die net als hijzelf in Brussel woonde. Hij werkte daar als cultureel correspondent van de Nieuwe Rotterdamsche Courant en Het Vaderland.
 

In oktober en november 1954 vond de eerste solotentoonstelling van Escher plaats in de Verenigde Staten, in de Whyte Gallery in Washington. Het initiatief daartoe werd genomen door de Amerikaan Charles Alldredge, die fan en verzamelaar was geworden na het lezen van artikelen over Escher in Time en Life in 1951.