Deze website gebruikt cookies

Wij maken op deze website gebruik van cookies en vergelijkbare technieken om bezoek te analyseren en om je relevante boodschappen te tonen op social media. Door op 'Alles accepteren' te klikken geef je toestemming voor de plaatsing ervan en het verwerken van op deze wijze verkregen persoonsgegevens, zoals in ons privacy- & cookiestatement wordt vermeld.

Onze privacy- & cookiestatement:

Het bezwaarde hart
26 januari 2019

Het bezwaarde hart

De Gedichtendag, komende donderdag 31 januari, vormt de start van de Poëzieweek. Met talloze activiteiten wordt de poëzie gevierd en gestimuleerd. M.C. Escher was geen dichter, maar hij had wel een broer die zich zo mocht noemen. Johan George Escher (1894-1969, meestal George genoemd), oudste zoon uit het tweede huwelijk van George Arnold Escher met Sara Adriana Gleichman, heeft twee dichtbundels uitgegeven. De eerste, Het bezwaarde hart, werd door uitgeverij Van Dishoeck in 1937 uitgegeven. De tweede, Oude en nieuwe gedichten, verscheen vlak voor zijn dood in 1969. Voor het debuut maakte broer Maurits het titelblad.

M.C. Escher, Het Bezwaarde Hart: vignet voor omslag en pagina 3, houtsnede, september 1937

M.C. Escher, Het Bezwaarde Hart: vignet voor omslag en pagina 3, houtsnede, september 1937

Het huwelijk van Maurits en Jetta in Viareggio, 16 juni 1924. Derde van rechts staat George Escher met naast hem zijn en Maurits' ouders.

Het huwelijk van Maurits en Jetta in Viareggio, 16 juni 1924. Derde van rechts staat George Escher met naast hem zijn en Maurits' ouders.

Johan George Escher is samen met zijn vrouw Emilie Nemitz op bezoek bij Maurits en Jetta in <a href="https://www.escherinhetpaleis.nl/escher-vandaag/huizen-in-rome/">Rome</a>. Jetta zit rechts, op schoot oudste zoon George. 28 maart 1929.

Johan George Escher is samen met zijn vrouw Emilie Nemitz op bezoek bij Maurits en Jetta in <a href="https://www.escherinhetpaleis.nl/escher-vandaag/huizen-in-rome/">Rome</a>. Jetta zit rechts, op schoot oudste zoon George. 28 maart 1929.

Het Bloemendaalsch Weekblad, 7 januari 1938

Het Bloemendaalsch Weekblad, 7 januari 1938

Uit de bundel, het gedicht Somnus

Uit de bundel, het gedicht Somnus

Erik Kersten

Erik Kersten

Redacteur

Deel:

Meer Escher vandaag

Vliegende vissen, vogels en bootjes in Haarlem

Vliegende vissen, vogels en bootjes in Haarlem

Van alle thema's en onderwerpen waarop Escher zich in zijn carrière had geworpen is er wat hem betreft boven uit stak: de regelmatige vlakverdeling. Hij heeft werkelijk talloze experimenten uitgevoerd om de vele manieren te onderzoeken waarop een vlak gevuld kon worden met patronen van geometrische vormen. Dat deed hij in de vorm van tekeningen die hij maakte in schriften. In dat proces, en daar zit de grote kracht van M.C. Escher, wist hij die geometrische vormen om te zetten in herkenbare figuren. Aanvankelijk nog heel grof maar naarmate hij er meer bedreven in raakte werden de vissen, vogels, hagedissen, kevers, vlinders, paarden en andere dieren en vormen steeds verfijnder.De tekeningen waren een vorm van onderzoek maar hij haalde er ook ideeën uit voor nieuw werk of voor commerciële opdrachten. In januari 1962 maakte hij vier tekeningen, waarvan we er hier twee tonen, waarvan hij al direct wist waar hij ze voor wilde gebruiken.
Toverspiegel

Toverspiegel

De bevrijding van mei 1945 werkte verlossend voor alle Nederlanders die geleden hadden onder vijf jaar Duitse bezetting. De euforie was enorm, ook bij Maurits Escher. Geheel tegen zijn  gereserveerde aard in stond hij op 7 mei te juichen op de Brink waar duizenden Baarnaars samen waren gekomen. Na jaren van gedwongen onthouding wierpen hij en Jetta zich op een buffet van kunst, uit gaan en lekker eten. Met werken had hij nog wat moeite en hij beperkte zich ook tot het afdrukken van oude prenten.
De Kultuurkamer

De Kultuurkamer

De bladzijde voor de eerste week van januari 1942 vulde Escher niet met afspraken maar met een lijstje. Hij noteerde voortdurend lijstjes in zijn agenda, van boodschappen en treintijden tot lijsten van verkocht werk en het gewicht van hemzelf en zijn gezin, maar dit was een heel bijzonder lijstje. Het bevatte de namen van de kunstenaars die toegetreden waren tot de op 25 november 1941 opgerichte Kultuurkamer. In Duitsland zelf was op 22 september 1933 de Reichskulturkammer opgericht door propagandaminister Joseph Goebbels. Ook de Nederlandse variant moest ten dienste staan van de bezetter en zijn nationaalsocialistische ideologie. Trefwoorden waren nationalisme, verbondenheid met land en volk, historisch besef, uitbannen van ′ontaarde, ongezonde, onnatuurlijke creativiteit′ en een ′positief-Germaanse houding′. Elke kunstenaar die wilde exposeren, publiceren of musiceren moest er lid van zijn. Joden waren uitgesloten. Wie lid werd, verklaarde zich formeel akkoord met de politiek van de bezetter.