Deze website gebruikt cookies

Wij maken op deze website gebruik van cookies en vergelijkbare technieken om bezoek te analyseren en om je relevante boodschappen te tonen op social media. Door op 'Alles accepteren' te klikken geef je toestemming voor de plaatsing ervan en het verwerken van op deze wijze verkregen persoonsgegevens, zoals in ons privacy- & cookiestatement wordt vermeld.

Onze privacy- & cookiestatement:

Genazzano
27 november 2021

Genazzano

In november 1929 produceert Escher een prent die nu eens niet het directe gevolg is van een reis die hij datzelfde voorjaar had gemaakt. In de jaren 1925-1936 volgt hij een vast patroon waarin hij in het voorjaar door Italië reist, naar de Abruzzen, Sicilië, Calabrië of de Amalfitaanse kust. In de eerste jaren komen daar ook plaatsen bij rond zijn woonplaats Rome of in de nabijgelegen provincie Viterbo. Ook is hij op Corsica en in Spanje. In de herfst en winter die op die reizen volgen, werkt hij zijn schetsen en foto’s uit tot prenten. Maar in mei 1926 gaat dat anders.

M.C. Escher, Genazzano, Abruzzi, litho (tweede staat), november 1929

M.C. Escher, Genazzano, Abruzzi, litho (tweede staat), november 1929

Met de bus en de trein bezoekt Escher een aantal plaatsen in de provincie Rome; Palestrina, Tivoli, Poli en Genazzano. Veel is er niet bekend over die reis. Hij heeft er geen foto’s van gemaakt. Eenmaal terug in Rome maakt hij ook geen prenten naar aanleiding van deze reis. Hij heeft het dan ook heel druk met andere zaken. Van 2 tot 16 mei is er een veel aandacht trekkende tentoonstelling met Eschers werk in Rome. In juni kopen hij en Jetta een ander huis in Rome, waar echter nog een hoop aan moet gebeuren. Het huis is nodig vanwege de aankomende gezinsuitbreiding. Op 23 juli wordt namelijk hun eerste zoon geboren: George Escher. Ruim drie jaar later, in november 1929, komt hij alsnog met een prent over deze reis: de litho Genazzano, Abruzzi. Die laatste toevoeging is een foutje van Escher. Genazzano ligt namelijk niet in de regio Abruzzen, die Escher vaak bezoekt, maar in de regio Lazio (provincie Rome).

Al tijdens zijn eerste trips door deze genoemde regio’s ontdekt Escher zijn liefde voor hooggelegen, solitaire en schijnbaar ongenaakbare stadjes die zich aftekenen tegen het ruige landschap. Soms liggen ze inlands, soms op of tegen een rotsformatie aan zee. Kijk bijvoorbeeld naar de foto’s die hij maakte van Positano en het eiland Capri (met Jetta, Amalfikust, mei 1925), Capranica (Viterbo, april 1927), Cefalù (Sicilië, december 1927), Corte (met schoonvader Arturo Umiker, Corsica, mei 1928) of Cerro al Volturno (Abruzzen, mei 1929). Het is een onderwerp dat hem zijn hele leven zou blijven fascineren, ook toen hij zich definitief had gevestigd in het vlakke Nederland. De weergave van Genazzano pakt Escher overigens wel anders aan dan bijvoorbeeld in Goriano, Sicoli (ook uit 1929), Morano (1930) of Santa Severina (1931). Waar hij die plaatsen van afstand vangt, kiest hij er bij Genazzano voor om in te zoomen. De hoogteverschillen binnen het stadje worden wél duidelijk, maar als kijker krijg je niets van de context mee. Het resulteert in een strakke prent waarin de huizen bijna als woonflats de hoogte in rijzen. Door de vele raampjes doet de litho denken aan de grote sjabloontekening van Montecelio uit 1924.

Positano, 16 mei 1925

Positano, 16 mei 1925

Capri, 16 mei 1925

Capri, 16 mei 1925

Capranica, 18 april 1927

Capranica, 18 april 1927

Cefalù, 12 december 1927

Cefalù, 12 december 1927

Corte, 30 mei 1928

Corte, 30 mei 1928

Cerro al Volturno, 31 mei 1929

Cerro al Volturno, 31 mei 1929

Santa Severina, 20 mei 1930

Santa Severina, 20 mei 1930

M.C. Escher, Santa Severina, Calabria, litho, februari 1931

M.C. Escher, Santa Severina, Calabria, litho, februari 1931

Morano, Calabrië, 23 mei 1930

Morano, Calabrië, 23 mei 1930

M.C. Escher, Morano, Calabrië, houtsnede, oktober 1930

M.C. Escher, Morano, Calabrië, houtsnede, oktober 1930

M.C. Escher, Goriano Sicoli, Abruzzi, litho, juli 1929

M.C. Escher, Goriano Sicoli, Abruzzi, litho, juli 1929

M.C. Escher, Barbarano, Cimino, litho, december 1929

M.C. Escher, Barbarano, Cimino, litho, december 1929

M.C. Escher, Montecelio, inkt op papier, maart 1924

M.C. Escher, Montecelio, inkt op papier, maart 1924

Kaart wordt ingeladen...

Erik Kersten

Erik Kersten

Redacteur

Deel:

Meer Escher vandaag

Hein ‘s-Gravesande

Hein ‘s-Gravesande

Op 2 juli 1965 overleed journalist, dichter, criticus en essayist G.H. 's-Gravesande, bekend onder zijn roepnaam Hein. Hoewel Escher en hij op dat moment al meer dan 30 jaar bevriend waren, ging de kunstenaar niet naar de crematie. Hij werd opgeslokt door het werk aan de prent Knopen, een onderwerp waarin hij zichzelf helemaal had vastgebeten. Het zou 's-Gravesande niet verbaasd hebben. Hij publiceerde meerdere artikelen en een boekje over de man die hij ook als kunstenaar zeer waardeerde. Hein 's-Gravesande was een van de eerste critici die serieus aandacht had voor het werk van M.C. Escher en de graficus heeft veel aan hem te danken.
Grafische vrienden

Geniale grafici

Grafische vrienden

M.C. Escher was opgeleid als graficus. Hij was een kunstenaar, maar met dat woord heeft hij zijn hele leven moeite gehad. Hij plaatste zichzelf meer in de traditie van de kunstenaar als ambachtsman. Om grafiek te kunnen maken, was het eerst en vooral belangrijk om de benodigde technieken goed te beheersen. Dat gold voor hemzelf, maar ook voor collega’s. Hij kon het altijd erg waarderen als hij grafici trof die zich ook een meester toonden over hun vak. Hij omringde zich graag met deze ambachtslieden. De plek waar hij dit vooral deed was in hun eigen vereniging.
Een ode aan Emma

Geniale grafici

Een ode aan Emma

De laatste prent van de tentoonstelling Geniale grafici: Escher en zijn tijdgenoten is geen ode aan Escher, maar aan de eerste koninklijke bewoner van dit paleis: Koningin-Moeder Emma. In deze litho uit 1897 van Jan Toorop (1858-1928) ziet u Koningin-Moeder Emma en haar dochter Wilhelmina tijdens een bezoek aan de stad Gouda. De prent bevat allerlei objecten die te maken hebben met de Goudse industrie in die tijd, zoals pijpen en kaarsen. De litho is gemaakt in de kenmerkende art-nouveaustijl van Jan Toorop, die herkenbaar is aan zijn sterke contouren met sierlijke lijnen en uitbundige decoratieve elementen. Deze stijl werd in de volksmond ook wel de slaoliestijl genoemd, naar aanleiding van het iconische decoratieve affiche dat Toorop maakte voor de Nederlandsche Oliefabriek in Delft.