Deze website gebruikt cookies

Wij maken op deze website gebruik van cookies en vergelijkbare technieken om bezoek te analyseren en om je relevante boodschappen te tonen op social media. Door op 'Alles accepteren' te klikken geef je toestemming voor de plaatsing ervan en het verwerken van op deze wijze verkregen persoonsgegevens, zoals in ons privacy- & cookiestatement wordt vermeld.

Onze privacy- & cookiestatement:

De werelden van M.C. Escher
7 juni 2018

De werelden van M.C. Escher

Op 7 juni 1968 opende De werelden van M.C. Escher, de eerste Nederlandse overzichtstentoonstelling van M.C. Escher, in het Haags Gemeentemuseum. De directe aanleiding was Eschers 70ste verjaardag, op 17 juni dat jaar. Het was zeker niet zijn eerste expositie, maar het was wel voor het eerst dat een belangrijk kunstmuseum op eigen initiatief een overzicht toonde van zijn hele werk, benaderd zowel vanuit de kunstgeschiedenis als vanuit Eschers eigen systematiek.

De opening was een enorm geslaagde avond. Zoon Jan had zijn vader en moeder Jetta naar deze feestelijke gelegenheid gebracht. De aula was compleet gevuld met publiek en daarbuiten stonden nog zo'n 100 wachtende mensen te trappelen om naar binnen te kunnen. Escher werd geëerd met speeches en gaf zelf een korte lezing met dia's. De bezoekersaantallen van de tentoonstelling liepen tot in de tienduizenden, mede dankzij de uitdagende tentoonstellingsposter (met een afbeelding van Andere Wereld) en het interview met Bibeb dat op 20 april in Vrij Nederland was verschenen. Al snel moesten er meer exemplaren van de catalogus gedrukt worden, en ook werd Escher geïnterviewd door vele Nederlandse en buitenlandse journalisten.* De kritieken waren unaniem positief en lieten zien dat de auteurs zich echt flink verdiept hadden in Eschers oeuvre.

Zo schreef NRC:

"De samenstelling van de tentoonstelling, die het mogelijk maakt Eschers kunst van diverse kanten te benaderen, is enig in haar soort, zoals ook Escher uniek is. Een tweede kunstenaar van wie men zo'n expositie kan maken zou uiterst lastig te vinden zijn. Iedere ware liefhebber en kenner van het grafische metier dient hem te bewonderen, desnoods met voorbijgaan aan zijn knappe wetenschappelijkheid. Zijn beheersing van de techniek van houtsnede, houtgravure en litho is meesterlijk in zuiver artistiek opzicht. Ik blijf het intussen een onbegonnen werk vinden om topstukken aan te wijzen. De thema's en hun problematiek mogen vaak wisselen, maar de kwaliteit van de vormgeving blijft artistiek gezien vrijwel steeds van hetzelfde niveau."

En de Volkskrant:

"Een man van wetenschap verbaast zich, wil weten, gaat analyseren - een kunstenaar verwondert zich, laat het voorwerp van zijn verwondering verheerlijkt liggen in zijn open hand en herschept het in een bezield beeld. Het zeldzame bij Escher is nu dat zijn verwondering ontspringt aan een hoogste orde, een kristal, en dat het die orde artistiek beelden bevestigt en verklaart. Vanuit dit samentreffen ontstond een artistiek levenswerk van beslist unieke aard."

Hij moest er 70 voor worden, maar Escher werd eindelijk door een groot publiek serieus genomen als grafisch kunstenaar.

Cookies toestaan

U moet uw cookievoorkeuren wijzigen om de volgende content te bekijken.

Kranten

Een selectie van krantenartikelen die verschenen naar aanleiding van de tentoonstelling.

De Telegraaf, 15 juni 1968

De Telegraaf, 15 juni 1968

Trouw, 15 juni 1968

Trouw, 15 juni 1968

Nieuwsblad van het Noorden, 19 juni 1968

Nieuwsblad van het Noorden, 19 juni 1968

Limburgsch dagblad, 14 juni 1968

Limburgsch dagblad, 14 juni 1968

Het vrije volk, 22 juni 1968

Het vrije volk, 22 juni 1968

De Volkskrant, 28 juni 1968

De Volkskrant, 28 juni 1968

Het Parool, 3 juli 1968

Het Parool, 3 juli 1968

De Tijd, 8 juli 1968

De Tijd, 8 juli 1968

Bronvermelding

[*] Wim Hazeu, M.C. Escher, Een biografie, Meulenhoff, 1998, blz. 480

Erik Kersten

Erik Kersten

Redacteur

Deel:

Meer Escher vandaag

Zondeval

Zondeval

U heeft nog 10 dagen om een aantal bijzondere prenten van Escher te zien in Het Paleis. Op 11 juni gaan ze weer het depot in en dan komen er weer aantal nieuwe schatten tevoorschijn. Eerder bespraken we al de houtsnede De derde scheppingsdag, een uit een serie waarin Escher de schepping verbeeldde in een sterk contrast van zwart en wit. Vandaag is er aandacht voor een houtsnede die niet tot de scheppingsserie behoort maar wel een Bijbels thema heeft. Zondeval toont Adam en Eva in het Paradijs op het moment dat ze tegen Gods wil in toch van de boom van kennis van goed en kwaad gegeten hebben.
Rossano

Rossano

Op 25 mei 1930 keerde Escher terug in zijn woonplaats Rome na een reis door de Italiaanse provincies Campanile en Calabrië, samen met zijn vrienden Giuseppe Haas-Triverio, Roberto Schiess en Jean Roussett. Zijn indrukken van die reis zou hij in de herfst en winter daarop uitwerken tot een hele serie houtsnedes en litho's. Als basis daarvoor gebruikte hij schetsen maar ook foto's. Die had hij tijdens de reis gemaakt en netjes in een fotoalbum geplakt. Het zijn foto's die op het eerste gezicht gewoon herinneringen aan een mooie vakantie lijken, maar de meeste landschappen daarin zouden terugkeren in zijn prenten. Op 22 mei 1930 waren de vier reisgenoten in het plaatsje Rossano in Calabrië. Ze bezochten het Oratorio di San Marco, een oratorium uit de 10e eeuw dat een van de belangrijkste voorbeelden van Byzantijnse kunst in Italië is.
De weg van de meester

De weg van de meester

In mei 1937 maakte Escher Metamorphose I, een verhalend werk waarin het kuststadje Atrani langzaam verandert in een grid van kubussen die op hun beurt transformeren tot een Aziatisch mannetje. Als Atrani in deze prent voor het verleden staat dan zou je de Aziaat met de hoed als de toekomst kunnen zien. Daarmee wordt de analogie van Eschers leven met dat van een oude martial arts meester interessant.